Mubuze ikirari

Umutima wanze gutututukwa
Kuko wataye rya ribori
Naje niruka mfite icyusa
Umutima wuzuyemo icyanze
Kuko umugenzi ugoboka iriya

Yari yambwiye incamugongo.
N' imigoroba irusha indi kurushya
Uwo wasanze ari simusiga.
Baravugaga jye sinsubize.
Ahubwo ngasiganuza irije,

Ari ugushondeka imbitsi nanze,
Ngira ngo yenda imbindikiranye
Igira ngo insuzumemo igihunga.
Nta gihumura yanteye,
Naramurebye murenza ingohe.

Nti "cura igihunya ugana mu gihugu
Ntaho uhuriye n' abataraga."
Na we yandoranye ubwuzu.
Ati "Iyo utuje ubwo bwema,
Nkabirangiza bwangu."

Uwo nasuzumye ubwenge
Nkamusangamo ubwangwe,
Arambwira ngahuzenza,
Nkamuzirika ku jisho
Namukunze nyamuntu.

Nageze hirya nyoberwa ikirizo,
Mubuze ikirari biranzonga,
Inzira yaciye imbera ishyamba,
Nsigara nshyamiranye n' iminsi.
Ngumya gucuragana mu gihuru

Nsa n' igihunyira kibuze amajyo;
Amaguru yanjye yabaye ubushye
Ntakishigura ngo gishyike hirya.
N' uwambwira iriba bashoka
Aho bashiriye abatubyaye.

N' uwambwira icyaduteye
Kunywa igihango cyo kurugenda,
Iyo nzira yose ikaba akarande
Abajya kurenga bakayituraga.
Imana Rurema ijya kuduterura

Yatwiterekeye ku ruganzo,
Itugaruraho iduhaza iminwe
Tumaze kwijura insibo cyane
Iti "nimutaguze dore intambwe!
Se w' abavuka ati "dore intera".

Umunsi urira undi urawukura.
Atarahinguka ku ntaho.
Ya mavamuhira amutaye,
Yuha akuya amenya agacuho.
Cya gicagate cy' urugendo

Kiramucogoza ahaca indaro.
Ati "uyu mugambi sinywutaye".
Ni ko kubwira iryamutoshye,
Ati "ushyire kera umenye iyi ntego
Ni cyo nguhereye intego zanjye".

Niba kandi ushibutse ayandi
Uzayashinge iriba ngushoye.
Inzira yabaye sinzi iherezo
Uw' ubu aregura ati "ndagiye",
Agira ngo izuba rye ni ryo ryinshi

Rirusha irya se kwaka inzora.
Bwagoroba irye rikarenga.
Dusa n' iyahutse iroye urwuri,
Igira ngo ibimbuye uwo mubande,
Naho ubwo ni mukura w' izindi

Zikuru zayo zanogereje.
Nta rugendo rugera hirya,
Ni umuhanda gihogera,
Utarusha intera intambwe z' umwe
Niba ahawe kurambura.

Turasa n' ifi zo mu kizenga,
Zigira izazo ziti "muzoge,
Murore iherezo ry' iyi nyanja",
Naho ziriruka aho zivuye
Boshye izarozwe iyo muzunga.

Ndabaza impamvu y' iyi mpinga
Itagira n' umwe ucutsa impumu
Adaheze mu mpuzo iyiri munsi.
Ngumye guterera uyu mucyamu
Nzi ko mu cyeragati hariya,

Ngana mu cyuzi kizira inkombe ?
Ngumye nshurange nshuma akarenge
Nsa n' umushumba uvuganya akamu
Ashora akariba kazitsembye ?
Ngumye gushibuka nshibura hirya,

Imbuto duteye iyo zidatoha,
Ingemwe ziguyeyo ntizigaruke,
Igiti gitembye inyo zigatonda ?
Ndanirenganya nibeshya
Ndumva nenda kwiregura

Kuko nashibutse ntabishimye.
Kandi n' ubu mbishize amanga,
Amayira ngenda ntavunura.
Mpiniye hafi ngasoma bwangu
Ntagumye kwangana n' umuvumba,

Naba mvumbye amaburakindi,
Nkarutwa n' upfa kuvomera.
Niba hirya havuga impundu,
Igituma ntumva n' impumeko,
Haraturikiye impini nyinshi ?

Rwa rushashi rwahashotse,
Iyo ruhashimye amabuga cyane
Ntiruhuguke rurora hino,
Ya makombe asiga zivuka,
Ntanabwira imitavu y' ino

Ko ayo mazi arera imivanda ?
Yenda amariba iyaba asumba
Ayo twisanganiwe adutunze,
Kuko zishoboka yo isibo zose
Nk' izashandazwe uwo murambi.

Nzaba ndeba iyo nderabose
Idatuma abijuse bayikuka.
Niba hirya iyo baba maso.