terça-feira, 4 de março de 2008

MISEKE NA MIRABYO

Isengeesho ry'umugore utwiite

Habaayeho umugore, ajya mu kabaande gukuura ibijumba. Ajyaana n'akabindi k'aamaazi, ngo naamara kwuuzuza agateebo ibijumba, ajye kubyooza kw'iiriba, ahite anavooma.
Umugore ageze ku gashyamba kaari mu nsi y'urugo, arabanza atoora udukwi, adusiga aho, ngo aze kuduhitana azaamutse. Aramanuka, ajya mu murima, atangira gukuura ibijumba. Agize atya abona imvura irakubye. Ijuru ririijima, imirabyo irarabya, inkuba zirakubita. Ati "Mbigenje nte?" Yibuka inkwi asize ku gasozi, yibuka n'amasaka yasize yaanitse ku kidaseesa, ku muharuro. Ubwo kandi yari atwiite, atagishoboye kwiihuta cyaane. Ati "Mbaaye uwande?" Nibwo rero yambaje Imana yo mw'iijuru, ati "Nyagasani ntabaara!"

Igihe agiseenga atyo, inkuba irongera irakubita, maze umurabyo umwituura imbere. Abanza kwikanga, ariko arebye, abona umwaana w'umuhungu ahagaze aho. Umwaana aramuramutsa, ati "Data arambwiye ngo nze untume." Ubwo umugore ahita amenya ko ari Mirabyo, umuhungu wa Nkuba, Umwami wo mw'ijuru. Amweereka agateebo k'ibijumba, n'akabindi k'aamaazi, n'akaba k'inkwi haruguru, ku gashyamba. Amubwira n'amasaka yasize yaanitse imuhira.

Mirabyo ati "Huumura, ndabikwanurira imvura itaraabinyagira!" Agira atya, agateebo akazingaho umurabyo, akabindi akazinga undi, akaba nk'ikwi n'uuko, arabikoranya byose, uko ari bitatu, abiyooza undi murabyo, arabibakura, yiirasa mu rugo umugore yamweeretse, mu mpinga y'uwo murenge. Amaze kwinjiza ibyo azanye, yenda igiteebo, ajya kuri cya kidaseesa, amasaka ayashooramo undi murabyo, ayayoorera mu giteebo, nacyo akirabya mu nzu. Arangije iyo mirimo, asubira aho yasize wa mugore, kumubwira ko yamutumikiye, no kumuseezeraho. Nuko yiisubirira mw'ijuru.

Mwene Nkuba amaze kugenda, imvura iragwa. Wa mugore yiizaamuukira buhoro-buhoro, atangaarira iby'amaze kubona byos. Akagira ati "Mbega umwana w'igitangaaza! Icyamha ngo iyi nda izavemo umukoobwa, maze muhe Nkuba, amushyingire uriiya muhungu we!"

Miseke ya Kwiisaba

Nuko umugore azaamuka abitekeereza, abona ukuntu byaaba byiiza umwaana umuri mu nda abaye umukoobwa, akaba na mwiiza cyaane, akazaamurera neeza, akamutooza ingeso nziiza zoose, kugira ngo aziizihirane na Mirabyo, babenguukane. Agumya guteekereza ibyo byose, ariinda agera i muhira, na yamvura ntiyayiitaho. Mbese muri iyo miinsi yose aragumya arabizirikana.
Inda ivuutse, ivuukamo umukoobwa! Avuuka ari mwiiza cyane, maze bamwiita Miseke, ngo asa n'umuseke weeya. Miseke akurana ubwiza, akurana ingeso nziiza, n'igikundiro cyinshi. Ariko ikimuranga cyaa mbere naa mbere, kikaba inseko ye. Amenyo ye akeera nk'amasaro, yaseka ukaba waagira ngo n'iizuuba rirashe, yakubita agatwenge ukagira ngo n'uturinga dukomangana. Ni ko kumuhimbira akaririimbo, ko kumwizihiza, kagira kati:

"Ni we Miseke ya Kwiisaba
Useka indinga zigasuka
Useka amasaro agaseeseka!"

Miseke akura atyo, uko akura ariko ubwiiza bwiiyongeera, ar'uubw'imbere, ar'uubw'inyuma.

Naamubwiirwa n'inseko ye!

Bukeeye bagenzi be baaza kumushaaka, ngo bajyaane gukuura ubwaatsi. Bajya mu kabande, bakuura ubwatsi, baragwiiza. Barangije kubucuma neeza, no kubuhaambira, bajya ahantu hari urukiniro rwaabo, bakuba akabero mu kanyaatsi, barakina. Biratinda.
Imvura iza kubatuungura, bataamenye uko yakubye, baarangaariye mur'iiyo mikino yaabo. Ni bwo rero biirukiye mu rutare rwari hafi aho, baari basanzwe buugamamo. Binjiramo uko ari umunaani, baruugama, baragumya bariiganiirira.

Bagize batya babona umurabyo uguye imbere yabo, ku mwinjiro w'urutare. Barikanga, batinya ko inkuba yaakubita urutare. Bareebye, babona aho wa murabyo waguye havuuyemo umuhungu w'umusore, ubengerana, ushashagirana nk'izuuba. Umusore arabaramutsa.

Ati "Mwiriwe Bakobwa?"

Bati "Wiriweho nawe?"

Bamubaza aho avuuye, n'ikimugenza.

Ati "Ndashaka Miseke!"

Bati "Uramushaka se uri nde? Uraturuka he?"

Ati "Nturutse kure cyane, ntimwahamenya!"

Bati "Noneho se Miseke umuuzi hehe?"

Ati "Mubonye naamumenya."

Bati "Waamubwirwa n'iki se kandi utamuuzi?"

Ati "Naamubwiirwa n'inseko ye!"

Nibwo rero abakoobwa bamenye ko ari Mirabyo mwene Nkuba, waaje gushaaka mugeni we Miseke. Ariko barabaanza barahakana:

Bati "Nta Miseke uturimo!"

Ati "Arahari, ndabizi!"

Bati "Oya da! Nta Miseke uri hano! Igendere!"

Umusore, aho kugenda, yicara aho ku muryango w'urutare, ati "Singenda ntamuboye!" Abakoobwa bareeba uwo musore aho yiiyicariye, koko ameze nk'uwiitegura kwirirwa aho, mbese akanaharaara. Basanga rya shashagirana rye yabaaye nk'urigabanya, yiibereye aho gusa. Babona asa n'utaribuve aho atabonye Miseke.

Mbisa mhite sindi Miseke

Ubwo imvura iba imaze guhita, hasigaye utujoojooba gusa, bati «Nta kundi, tugomba gusohoka muri uru rutare !» Ariko birabanza birabatonda. Hashize akanya, uw'inkwakuzi muri bo ati «Nimumpe inzira, maze tureebe!» Baramubisa, arasohoka. Ageze mu mwinjiro w'urutare, wa musore amubonye arahaguruka, aramureba, ariko ntiyamubisa.
Umukwobwa abonye atamubishije, atera akaririmbo, ati:

"Mbisa mhite, sindi Miseke!
Sindi Miseke ya Kwiisaba
Useka indinga zigasuka
Useka amasaro agaseeseka! "

Mirabyo ati: "Nturi Miseke?"

Umukoobwa ati "Sindi Miseke!"

Mirabyo ati "Seka ndeebe !"

Umukoobwa araseka. Mirabyo asanga umukoobwa ni mwiiza, asanga afite amenyo meza, n'inseko ye irakeesheje cyane, ariko ahita amenya ko atari we yaje gushaaka.

Ati "Hit'ugende, nturi Miseke!"

Umukoobwa w'inkwakuzi arasohoka, ariko ageze hanze, arahagarara, ategereza bagenzi be. Abandi nabo baramukurikira, ari nako baririimba ka kaririimbo, Mirabyo nawe akabiikiriza kwa kundi. Barasohoka boose, uko ari barindwi, hasigaye Miseke wenyine.

Miseke useka nk'umuseke weeya

Miseke reero aba asigaye wenyine mu rutare, mu cyeeragati aho, ariko adasa n'uushaaka gusohoka. Mirabyo aramureeba, nawe araceceka. Bigezeho, Mirabyo ati "Seka rero!" Miseke araseka. Asetse, urutare ruracya, ruraaka, umucyo urasaarukaara, useeseka ako kabande koose, ufatiira inkuuka zaako, weeya imisozi yoose.

Mirabyo ati "Uri Miseke?"

Miseke ati:

"Ni jye Miseke ya Kwiisaba
Useka indinga zigasuka
Useka amasaro agaseeseka!"

Ubwo Mirabyo nawe aba yarushijeho gushashagirana, arabengerana nk'iizuuba! Afata Miseke mu ntoki, amusohora mu rutare, bahagararana hanze, bareebana. Ba bakoobwa bagenzi ba Miseke, aho bahagaze aho uko ari barindwi, bareeba Miseke, basanga yahebuuje ubwiiza, nawe arabengerana, basanga koko akwiranye na Mirabyo, biizihiranye. Babaha amashyi menshi n'impundu nyinshi, bararirimba bati:

"Ni we Miseke ya Kwiisaba
Useka indinga zigasuka
Useka amasaro agaseeseka!"

Abakobwa bamaze kuririmba no kuvuza impundu, babona umukororombya wiinaze aho, imbere y'urutare. Mirabyo na Miseke bawinjiramo, bariicara nk'uwicara mu ngobyi, umukororombya urabazamuukana, ubajyana mw'ijuru, kwa Se wa Mirabyo, Nkuba, na nyina Nyirankuba.

Ubukwe mw'ijuuru

Bageze mw'ijuru, Mirabyo ajya kwa Se na Nyina, Umwami Nkuba, n'Umwamikazi Nyirankuba, kubeereka umugeni mwiza yabaazaniye. Baramushiima.
Nkuba na Nyirankuba bakorera abo baana baabo ubukwe bw'agatangaaza. Batumira abo mw'ijuru boose, maze ubukwe bugira ibirori byiinshi, byiiza kandi byiirambuye.

Ng'uuko uko umugore utwiite yiifuuje ibyiiza, kandi byose bikaba. Bakamucaho umugani, ngo:

Ni nka wa mugore ukuriwe
Wiifuuj' uwo yaatuma,
Mu mvura y'umuvumbi,
Nkuba amutumaho Mirabyo

Yiifuuz' umukoobwa
Abyaara Miseke ya Kwisaaba
Useka indinga zigasuka
Useka amasar' agaseeseka

Ati iziindi maana
Nkamushyiingira Mirabyo
mwene Nkuba ya Shyerezo
N'Umugabekazi Nyirankuba

Mu mvura yumuvumbi
Mirabyo aza kumushaaka
Mu rutare rw'igihanzi
Amufubik' umukoroombya

Si jye waahera.

Sem comentários:

Enviar um comentário